
การอบรมเลี้ยงดูเด็กโดยเฉพาะช่วงวัยเด็กตอนต้น หรือ 6 ขวบแรกของชีวิตเป็นสิ่งสำคัญและจำเป็นอย่างยิ่ง เพราะเป็นการวางรากฐานทางบุคลิกภาพที่มีผลต่อชีวิตเด็กในวัยต่อมา ดังนั้นพ่อ แม่ ครู ผู้เลี้ยงเด็กจึงต้องปฏิบัติต่อเด็กดังนี้
1.รับฟังสิ่งที่พูด แสดงให้เห็นว่าใส่ใจความรู้สึกของเด็ก ตลอดจนยอมรับและเคารพในความคิดเห็น
2.ให้เวลาร่วมกันกับเด็ก ด้วยการเล่น ทำงาน พักผ่อน ตลอดจนการวางแผนร่วมกันในเรื่องต่างๆ
3.สนใจและเอาใจใส่ดูแล ตอบสนองความต้องการทางร่างกายอย่างเพียงพอในเรื่องอาหารการกิน เสื้อผ้า ความสะอาด การพักผ่อน
4.ยกย่องชมเชยให้กำลังใจ เมื่อเด็กทำงานได้เพียงเล็กน้อยก็ตาม
5.ให้ความรักความอบอุ่น ด้วยการยิ้มแย้มแจ่มใส สัมผัส กอดรัดด้วยความรัก เมื่อเด็กแสดงกิริยา วาจา ท่าทางและการกระทำที่เหมาะสม
6.เปิดโอกาสให้เด็กเลือกตัดสินใจ ในเรื่องต่างๆ เช่นของเล่น รองเท้า เสื้อผ้าด้วยตัวของเด็กเอง
7.เมื่อเด็กเติบโตขึ้น พ่อ แม่ผู้เลี้ยงดูเด็ก ควรได้เอาใจใส่ดูแลในเรื่องต่างๆ ที่ส่งผลต่อการกำหนดความรู้สึกนึกคิดที่มีต่อตัวของเด็ก
- เริ่มตั้งแต่ ฟัน หู ตา พ่อ แม่ควรใส่ใจและตรวจฟันของเด็กว่าขึ้นเป็นระเบียบหรือซ้อนกัน เด็กรู้สึกอายฟันของตัวเองเวลายิ้มไหม เด็กต้องพบทันตแพทย์ไหม ส่วนเรื่องหูและตา ก็ควรตรวจสอบว่าเด็กได้ยินและมองเห็นชัดไหม ตลอดจนตรวจความบกพร่องอื่นๆ และหาทางช่วยเหลือแก้ไขหรือรักษาให้ดีขึ้น
- สนับสนุนให้เด็กมีเพื่อนและให้คำแนะนำในการเลือกคบเพื่อนที่ดี อย่าให้เด็กขาดเพื่อน เพราะจะทำให้เด็กหงอยเหงาและโดดเดี่ยว
- ให้โอกาสเด็กได้เป็นผู้นำเพื่อช่วยให้เด็กรู้สึกว่าได้ถึงการยอมรับ และเกิดความรู้สึกภาคภูมิใจ ให้กำลังใจ และส่งเสริมบทบาทการเป็นหัวหน้าหรือผู้นำที่ดีและอย่าทำให้เด็กกลัวที่จะนำผู้อื่น
- แสดงให้เด็กเห็นว่าการช่วยเหลือผู้อื่นเป็นเรื่องสำคัญ และควรสนับสนุนให้เด็กรู้จักให้ความช่วยเหลือเพื่อนในโอกาสที่เด็กสามารถช่วยได้
- ค้นให้พบแววเก่งของเด็ก ในด้านใดด้านหนึ่งให้ได้ เช่นกีฬา ดนตรี ศิลปะ พร้อมกับสนับสนุนให้พวกเขาได้มีโอกาส
- ส่งเสริมให้เด็กประสบความสำเร็จในบางเรื่องตามวัย และวุฒิภาวะของเด็ก อาจเป็นเรื่องกีฬา เกม การอ่าน การเขียน และอื่นๆ ที่เขาสนใจและถนัด
- สอนให้เด็กเข้าใจและตระหนักถึงการเป็นผู้บำเพ็ญประโยชน์และฝึกฝนให้รู้จักรับผิดชอบและเข้าร่วมงานอาสาพัฒนา
- พ่อแม่พึงเข้าใจให้ถูกต้องว่าการที่ลูกยอมคล้อยตาม และเชื่อทุกสิ่งทุกอย่างนั้น ไม่ใช่สิ่งที่ดีสำหรับเด็ก แต่เราควรช่วยให้เด็กฝึกฝนการคิดและพิจารณาตัดสินใจด้วยตนเอง ซึ่งทำให้เด็กรู้สึกถึงความปลอดภัย หากเขาได้ปฏิบัติตามระเบียบวินัยที่เหมาะสม
- สอนให้เด็กรู้จักเล่นเกม และเรียนรู้ว่า การเล่นเกมต้องมีกติกาในการเล่น และปฏิบัติตามกติกาที่วางไว้พร้อมกันนั้นก็ส่งเสริมให้เด็กคิดเกมใหม่ขึ้นมาได้
- ช่วยให้เด็กเข้าใจความหมายของคำว่าถูกต้อง ผิด ความรู้สึกผิดและการให้อภัย เพื่อเขาจะได้ปฏิบัติตามได้ถูกต้องเหมาะสมหน้าที่
....คงไม่ใช่เฉพาะครอบครัวเท่านั้น หากแต่ทุกคนในสังคมแวดล้อมตัวเด็กต้องช่วยกัน ในการที่จะสร้างความภาคภูมิใจให้เกิดขึ้นกับตัวเด็ก มาช่วยกันปลูกฝัง และเสริมสร้างคุณค่าให้กับเด็กไทยตั้งแต่วันนี้ เราจะได้มีผู้ใหญ่ที่พร้อมจะสร้างคุณค่า พัฒนาสังคมต่อไป
ที่มาจาก.. ทีมวิชาการ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (มศว.)